Muzyka a mózg – co dzieje się, gdy pracujemy przy dźwiękach?

Muzyka aktywuje różne obszary mózgu – od ośrodków odpowiedzialnych za emocje po te związane z pamięcią i ruchem. Według badań opublikowanych w "Psychology of Music", słuchanie muzyki w tle może poprawiać nastrój, zmniejszać odczuwanie stresu i podnosić poziom dopaminy – neuroprzekaźnika związanego z odczuwaniem przyjemności. To z kolei przekłada się na lepszą motywację do wykonywania zadań.

Szczególnie korzystnie działa muzyka instrumentalna lub ambientowa, która nie konkuruje z procesami językowymi zachodzącymi podczas czytania czy pisania. Dźwięki natury, chillout czy lo-fi hip hop to gatunki często wybierane przez pracowników biurowych szukających równowagi między relaksem a koncentracją.

Gdzie muzyka pomaga, a gdzie przeszkadza?

Wpływ muzyki na produktywność zależy od rodzaju wykonywanej pracy. Prace rutynowe i powtarzalne, takie jak wprowadzanie danych czy archiwizacja dokumentów, mogą być bardziej efektywne przy muzyce. Według badań Teresa Lesiuk z University of Miami, osoby wykonujące zadania rutynowe z muzyką w tle wykazują większą dokładność i szybsze tempo pracy.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku zadań wymagających dużego skupienia, np. analizy danych, pisania tekstów czy tworzenia kodu. W takich przypadkach muzyka, zwłaszcza z tekstem, może utrudniać koncentrację, powodując tzw. interferencję poznawczą.

Styl muzyczny a typ osobowości

Ciekawe wnioski płyną również z badań nad osobowością. Ekstrawertycy częściej wybierają muzykę energiczną i rytmiczną, która ich pobudza i motywuje. Introwertycy natomiast preferują spokojniejsze brzmienia, które nie nadmiernie stymulują. Dlatego idealna muzyka do pracy powinna być dobierana indywidualnie – to, co jednemu pomoże, drugiego może rozpraszać.

Muzyka a praca zespołowa

W otwartych przestrzeniach biurowych (open space) muzyka pełni również funkcję "tła akustycznego", które może maskować rozpraszające dźwięki rozmów czy stukot klawiatur. Wspólne słuchanie muzyki może nawet budować poczucie wspólnoty w zespole – o ile wybór repertuaru jest kompromisem, a nie źródłem konfliktu.

Niektóre firmy idą o krok dalej, tworząc tematyczne playlisty dopasowane do pory dnia lub rodzaju pracy. Przykładem mogą być zestawy "porannej energii" na start dnia lub "muzyka do koncentracji" w godzinach szczytu produktywności.

Kiedy lepiej wyłączyć dźwięki?

Warto jednak pamiętać, że nie każdy lubi pracować z muzyką w tle. Zmuszanie zespołu do wspólnego słuchania może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego – irytację, dekoncentrację i spadek motywacji. Dlatego najlepszym rozwiązaniem pozostaje indywidualny wybór – przez słuchawki lub w strefach pracy cichej i dźwiękowej.

Wnioski – jak mądrze korzystać z muzyki w pracy?

Podsumowując, muzyka może być sprzymierzeńcem produktywności, ale pod pewnymi warunkami:

  • Rodzaj pracy – proste, powtarzalne zadania zyskują przy muzyce, złożone i kreatywne mogą na niej tracić.
  • Styl muzyczny – najlepiej sprawdzają się gatunki bez wokalu, o spokojnym tempie.
  • Indywidualne preferencje – kluczem do sukcesu jest możliwość wyboru.
  • Kultura firmy – warto tworzyć elastyczne zasady, uwzględniające potrzeby różnych pracowników.

Ostatecznie, to nie tyle sama muzyka wpływa na produktywność, co sposób jej zastosowania. Umiarkowanie, kontekst i szacunek dla różnic – to trio, które może zmienić każde biuro w bardziej przyjazne i efektywne miejsce pracy.

W Open FM znajdziesz dużo stacji idealnych do tego, by słuchać ich w pracy. Sztandarowa stacja - Praca - to mix największych przebojów ostatnich dekad i współczesnych hitów. Praca Rock to spokojniejszy rock, w sam raz do grania w tle. Poza tym na uwagę zasługują takie stacje jak Koncentracja czy Chill & LoFi Beats.

Źródła:

  • Lesiuk, T. (2005). The effect of music listening on work performance. Psychology of Music.
  • Fox, J. (2021). Music and productivity: science-based insights. Harvard Business Review.
  • Haake, A. B. (2011). Individual music listening in workplace settings: An exploratory survey of offices in the UK. Musicae Scientiae.
  • National Institutes of Health (2023). How Music Affects the Brain.