Struktura kosztów radia tradycyjnego

Radio tradycyjne, czyli nadawane naziemnie przez fale radiowe FM lub AM, wiąże się z istotnymi nakładami inwestycyjnymi i operacyjnymi. Już sama infrastruktura techniczna – nadajniki, anteny, rezerwacja pasma częstotliwości – generuje wysokie koszty startowe. Dochodzą do tego opłaty licencyjne, regulacyjne (np. koncesje przyznawane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji), a także koszty utrzymania fizycznych studiów nadawczych i zespołów technicznych.

Tradycyjne radio musi również pokrywać opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (np. ZAiKS, STOART), które naliczają stawki zależne m.in. od zasięgu nadawania i liczby odbiorców. Reklamodawcy oczekują z kolei wysokiej słuchalności, co zmusza stacje do inwestycji w promocję, badania rynku i znanych prezenterów.

Radio internetowe – elastyczność i niższe bariery wejścia

W przypadku radia internetowego koszty są znacznie bardziej elastyczne. Największą zaletą jest brak konieczności budowy fizycznej infrastruktury nadawczej – wystarczy serwer streamingowy, odpowiednie oprogramowanie i dostęp do internetu. Można też działać zdalnie, bez potrzeby wynajmowania drogich przestrzeni studyjnych.

Owszem, również tutaj obowiązują opłaty licencyjne i tantiemy, ale są one zazwyczaj mniejsze niż w przypadku dużych nadawców tradycyjnych – zwłaszcza dla małych, niszowych stacji internetowych o ograniczonym zasięgu. Modele subskrypcyjne lub reklamowe pozwalają na szybszy zwrot inwestycji, a algorytmy personalizacji (np. rekomendacje muzyczne) zwiększają zaangażowanie słuchaczy bez konieczności zatrudniania drogich prowadzących.

Koszty po stronie słuchacza

Dla odbiorcy tradycyjne radio wydaje się "darmowe" – wystarczy dowolny odbiornik radiowy. Jednak ograniczenie do zasięgu naziemnego i brak możliwości wyboru treści "na żądanie" to jego istotne wady. Radio internetowe działa wszędzie tam, gdzie jest dostęp do sieci, co zapewnia ogromną wygodę, ale wiąże się z zużyciem transferu danych – szczególnie w przypadku korzystania z sieci komórkowych. W praktyce jednak, przy rosnącej dostępności nielimitowanego internetu mobilnego i Wi-Fi, te koszty są coraz mniej odczuwalne.

Skalowalność i automatyzacja jako przewaga online

Dla twórców treści radio internetowe oferuje niemal nieograniczoną skalowalność – jedna stacja może obsługiwać słuchaczy na całym świecie bez potrzeby inwestowania w dodatkowe nadajniki. Co więcej, automatyzacja playlist, AI DJ-e i możliwość zarządzania emisją z poziomu aplikacji znacząco obniżają koszty operacyjne i upraszczają codzienne funkcjonowanie radia.

Kto wygrywa w starciu kosztowym?

Jeśli spojrzymy wyłącznie przez pryzmat finansowy, radio internetowe zdecydowanie wygrywa pod względem kosztów produkcji, dystrybucji i skalowalności. Dla początkujących nadawców czy pasjonatów muzyki to idealna forma dotarcia do słuchaczy bez konieczności wielkich inwestycji. Tradycyjne radio broni się natomiast siłą zasięgu wśród starszych pokoleń, prestiżem i lokalną lojalnością, ale jego model finansowy staje się coraz trudniejszy do utrzymania w konkurencji z tańszym, bardziej elastycznym radiem online.

W Open FM słuchać można zarówno radia tradycyjnego jak i internetowego. W jednym serwisie znajduje się bowiem ponad 170 różnych streamów. Są najpopularniejsze radia tradycyjne jak np. Radio Zet, czy Radio Złote Przeboje, ale też najpopularniejsze rozgłośnie internetowe: RMF24, Radio 357 czy Radio Nowy Świat.

Źródła:

• UKE – "Rynek usług radiowych i telewizyjnych w Polsce", 2023
• ZAiKS – stawki licencyjne dla radia FM i internetowego, 2024
• Digital Radio UK – "The cost of broadcasting", 2023
• Radio.co – "How much does it cost to start an online radio station?", 2024
• Deloitte – "The future of audio: monetization trends", 2023

(Stan na kwiecień 2025)